کالیبراسیون فلومتر چیست؟
کالیبراسیون فلومتر به معنای مقایسه خروجی فلومتر با یک مرجع معتبر و تنظیم یا تأیید صحت آن در محدوده مشخصی از دقت است. این فرایند معمولاً در یک آزمایشگاه معتبر یا در محل نصب (On-Site) انجام میشود و بر اساس استانداردهایی مانند ISO 17025 و ISO 4185 صورت میگیرد.
فلومترها یا دبیسنجها ابزارهایی کلیدی در صنایع فرآیندی هستند که برای اندازهگیری حجم یا جرم جریان سیالات (مایع یا گاز) در خطوط لوله به کار میروند. دقت عملکرد این تجهیزات نقش تعیینکنندهای در بهرهوری، ایمنی، و کیفیت فرآیند دارد. در همین راستا، کالیبراسیون یکی از مهمترین اقدامات در نگهداری و اطمینان از صحت عملکرد آنهاست.
اگر قصد انجام خدمات کالیبراسیون به صورت تخصصی را دارید، با مهندسین ما در ارتباط باشید!
انواع فلومترهایی که نیاز به کالیبراسیون دارند:
- فلومتر مغناطیسی (Electromagnetic)
- فلومتر التراسونیک (Ultrasonic – Transit Time / Doppler)
- فلومتر جرمی حرارتی و کوریولیس
- فلومتر توربینی و مکانیکی
- فلومتر ورتکس و اختلاف فشاری (DP)
چرا کالیبراسیون فلومتر ضروری است؟
- افزایش یا کاهش دبی گزارششده نسبت به مقدار واقعی
- اختلاف در گزارشهای مصرف بین فلومترها و کنتورها
- زیان اقتصادی در پروژههای انتقال و فروش سیال
- عدم انطباق با استانداردهای کیفی و بازرسی
مراحل کالیبراسیون فلومتر:
- بررسی اولیه: بررسی وضعیت ظاهری، اتصال سنسورها و عدم نشتی
- تنظیم شرایط مرجع: دما، فشار، نوع سیال و دبی مشخص
- اجرای تست در چند نقطه: ثبت خروجی فلومتر در دبیهای مختلف
- مقایسه با مرجع کالیبراسیون: مقایسه با حجم واقعی در استاندارد ISO 4185 یا دستگاه مرجع ISO 17025
- محاسبه خطا و عدم قطعیت: تحلیل دقت و تطابق با محدوده مجاز
- صدور گواهی کالیبراسیون: با درج مشخصات تجهیز، نتایج، نمودار خطا، تاریخ بعدی کالیبراسیون
انواع روشهای کالیبراسیون فلومتر:
- روش وزنی (Gravimetric): پر کردن مخزن استاندارد و وزنکشی دقیق
- روش حجمی (Volumetric): استفاده از تانک مرجع با حجم مشخص
- کالیبراسیون با فلومتر مرجع (Master Meter): اتصال فلومتر مجهول و مرجع بهصورت سری در خط جریان
- کالیبراسیون در محل (On-site): استفاده از تجهیزات پرتابل مانند فلومتر تستر کنتور (Prover یا Portable Meter)
کالیبراسیون فلومتر بر اساس ISO 17025
در آزمایشگاههای معتبر مانند آزمایشگاه ابزار دقیق میزان، فرایند کالیبراسیون تحت سیستم مدیریت کیفیت ISO/IEC 17025 انجام میشود. این شامل موارد زیر است:
- قابلیت ردیابی نتایج به مراجع ملی یا بینالمللی (NMI/NIST)
- صدور گواهی رسمی با عدم قطعیت اندازهگیری
- استفاده از تجهیزات مرجع کالیبرهشده دورهای
دورههای توصیهشده برای کالیبراسیون فلومتر:
- فلومترهای حساس یا در کاربردهای مالی: هر ۶ ماه
- فلومترهای صنعتی استاندارد: هر ۱۲ ماه
- فلومترهای محیطی یا پایش بلندمدت: ۱۸ تا ۲۴ ماه
نکات مهم در انتخاب آزمایشگاه کالیبراسیون فلومتر:
- دارای تأییدیه ISO 17025 معتبر
- ارائه گواهی با نمودار خطا و پارامترهای اندازهگیری
- امکان خدمات On-site و پرتابل در پروژههای بزرگ
- تجربه با انواع فلومترهای الکترومغناطیسی، التراسونیک، مکانیکی
نتیجهگیری
کالیبراسیون فلومتر، راهی مطمئن برای حفظ دقت و اعتماد در فرآیندهای اندازهگیری سیال است. با همکاری با آزمایشگاههای معتبر مانند میزانلب، میتوان از صحت عملکرد فلومترها اطمینان حاصل کرد و با اطمینان بیشتر فرآیندهای صنعتی را کنترل نمود.
سؤالات متداول
آیا فلومتر مغناطیسی هم نیاز به کالیبراسیون دارد؟
بله، علیرغم نداشتن قطعه متحرک، سنسور و خروجی آن ممکن است دچار خطا شود.
بهترین روش کالیبراسیون برای فلومترهای ثابت چیست؟
استفاده از Master Meter یا روش حجمی با تانک مرجع از روشهای مطمئن است.
آیا کالیبراسیون در محل هم دقیق است؟
بله، در صورتی که با تجهیزات مرجع قابلردیابی انجام شود، نتایج قابل قبول است.
در صورت مردود شدن فلومتر، چه باید کرد؟
فلومتر باید تعمیر، تنظیم یا تعویض شده و سپس مجدداً کالیبره شود.
